Μήνας: Οκτώβριος 2020

Ένα νέο κορίτσι μ’ ένα σακίδιο στην πλάτη περιπλανιέται και παρατηρεί. Η Αν_να, ο χαρακτήρας της ΧΕΝ Ελλάδος ταξιδεύει σ’ έναν ακαθόριστο χώρο – χρόνο και μαθαίνει ν’ αναγνωρίζει κάθε μορφή βίας κατά των γυναικών. Με αφετηρία το Αν και προορισμό το Να βρίσκεται σ’ έναν διάλογο με την επικαιρότητα θέλοντας να αποκωδικοποιήσει τα γεγονότα και το πώς αυτά επηρεάζουν την κάθε γυναίκα.

Γιατί η Αν_να είναι κάθε γυναίκα που διεκδικεί ένα δίκαιο παρόν προσδοκώντας να παραδώσει στις επόμενες Άννες ένα καλύτερο μέλλον

Έμφυλη Διαδικτυακή βία

Οι έμφυλες ανισότητες και οι διακρίσεις σε βάρος των γυναικών διαχρονικές, διαταξικές και διατοπικές, εκφράζονται με διάφορες μορφές βίας, σωματική, σεξουαλική, ψυχολογική, οικονομική, λεκτική κλπ. Μια από τις μορφές αυτές, περισσότερο «σύγχρονη» είναι και η διαδικτυακή βία.

Και αυτή με τη σειρά της διακρίνεται σε διάφορες μορφές, που ξεκινούν από σεξουαλική συστηματική παρενόχληση και μπορεί να φτάνουν μέχρι τη μη συναινετική διαρροή διαφόρων προσωπικών στοιχείων, ιδιωτικών φωτογραφιών κλπ της γυναίκας από πρώην συντρόφους της, ή, ακόμα και μέχρι απειλές για βιασμό, σωματικές επιθέσεις, δυσφήμιση στο χώρο εργασίας της ή, γενικότερα, στο κοινωνικό της περιβάλλον, από γνωστά, ή άγνωστα, σε αυτήν, πρόσωπα.

Οι δράστες των διαδικτυακών επιθέσεων, ακριβώς, όπως και αυτοί της «πραγματικής ζωής», έχοντας σαν τελικό σκοπό τους την υποταγή των γυναικών και την επίδειξη της κοινωνικής τους «δύναμης» και εξουσίας, χρησιμοποιούν σεξιστικά και προσβλητικά σχόλια, συνοδευόμενα, τις περισσότερες φορές από μηνύματα με απειλές για άσκηση σωματικής ή/και σεξουαλικής βίας, τρομοκρατώντας, με αυτόν τον τρόπο, τα θύματά τους, που, συχνά, μην βρίσκοντας άλλους τρόπους «διαφυγής», σταματούν να χρησιμοποιούν τα κοινωνικά μέσα.

Η τακτική της μη καταγγελίας επιθέσεων, απειλών κλπ ακολουθείται συχνά από τα κορίτσια και τις γυναίκες, επειδή, αν και θύματα, γνωρίζουν ότι, συχνά, αντιμετωπίζονται ως ένοχες και  θεωρούνται ότι «προκαλούν», με αποτέλεσμα η στάση τους αυτή να «ενθαρρύνει» τη δράση των κακοποιητών τους.

Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η μόνη «λύση» που μπορεί να βρει ένα κορίτσι ή μια νέα γυναίκα (καθώς αυτές είναι οι κυρίως αποδέκτες της διαδικτυακής βίας) είναι η απομάκρυνση από τα κοινωνικά μέσα.

Η αποστασιοποίηση αυτή, όμως, μπορεί να οδηγήσει σε γενικότερη παθητική στάση και να αποθαρρύνει την όποια συμμετοχή τους στη δημόσια σφαίρα, καθώς και σε άλλες κοινωνικές δράσεις.

Θα πρέπει, επομένως, αφενός, να αρχίσει μια συστηματική καταγραφή και επεξεργασία της έμφυλης και σεξιστικής διαδικτυακής παρενόχλησης, από τις αρμόδιες αρχές, με σκοπό την αναγνώριση του προβλήματος, καθώς και την επαρκή θεσμική του αντιμετώπιση, αφετέρου, να υπάρξει μια ενημέρωση πάνω σ αυτό, για να ευαισθητοποιηθεί το ευρύτερο κοινό και να αναδειχθεί η πραγματικότητα που υποκρύπτεται πίσω από την έμφυλη βία :

Οι γυναίκες δεν είναι οι ένοχες, είναι τα θύματα

Οι γυναίκες και τα κορίτσια υφίστανται βία στο διαδίκτυο και αλλού, όχι επειδή «την προκαλούν», ούτε επειδή «τα θέλουν»,  αλλά, επειδή, είναι γυναίκες και κορίτσια σε μια πατριαρχικά και σεξιστικά δομημένη κοινωνία.

Ο χαρακτήρας  “Άν_να” αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία της ΧΕΝ Ελλάδος και σχεδιάστηκε από τη Ζωή Μουζενίδου)

Ένα νέο κορίτσι μ’ ένα σακίδιο στην πλάτη περιπλανιέται και παρατηρεί. Η Αν_να, ο χαρακτήρας της ΧΕΝ Ελλάδος ταξιδεύει σ’ έναν ακαθόριστο χώρο – χρόνο και μαθαίνει ν’ αναγνωρίζει κάθε μορφή βίας κατά των γυναικών. Με αφετηρία το Αν και προορισμό το Να βρίσκεται σ’ έναν διάλογο με την επικαιρότητα θέλοντας να αποκωδικοποιήσει τα γεγονότα και το πώς αυτά επηρεάζουν την κάθε γυναίκα.

Γιατί η Αν_να είναι κάθε γυναίκα που διεκδικεί ένα δίκαιο παρόν προσδοκώντας να παραδώσει στις επόμενες Άννες ένα καλύτερο μέλλον

Γυναικοκτονία: ένας όρος που πρέπει να αναγνωρισθεί επίσημα

Επειδή σε πολλές χώρες της γης εξακολουθούν να βιάζονται, να κακοποιούνται και να δολοφονούνται γυναίκες και κορίτσια, λόγω του φύλου τους,

Επειδή και στην Ευρώπη -και στην Ελλάδα- μεγάλος αριθμός γυναικών εξακολουθούν να κακοποιούνται και να βιάζονται, επειδή είναι γυναίκες,

θεωρούμε πως θα πρέπει να αναγνωρισθεί ο κοινωνιολογικός όρος «γυναικοκτονία», επίσημα, προκειμένου να καταγράφονται τα «ποιοτικά στοιχεία» των δολοφονιών ή των εγκλημάτων σε βάρος των γυναικών.

Η καταγραφή (και η επεξεργασία) των ποιοτικών στοιχείων ενός εγκλήματος (γιατί, από ποιόν, με ποιόν τρόπο κ. ο. κ. ) είναι πολύτιμη βοήθεια στο να αναδειχθούν οι βαθύτερες «ρίζες» της σεξιστικής / έμφυλης βίας, που δεν είναι άλλες από το κυρίαρχο αξιακό σύστημα των ανισοτήτων μεταξύ των φύλων (αλλά και γενικότερων ανισοτήτων) το οποίο αναπαράγεται συστηματικά και διαχρονικά, σε πολλές χώρες της γης και σε διαφορετικές κοινωνικές ομάδες.

Οι αξίες, οι συμπεριφορές, οι πεποιθήσεις και οι πρακτικές που εδραιώνουν και αναπαράγουν τις ιεραρχίες και τις ανισότητες μεταξύ των δύο κοινωνικών φύλων, καθώς και τις ανισότητες και τις ιεραρχίες μεταξύ των ατόμων γενικότερα, δημιουργούν ένα τοξικό – αποδεκτό από το μεγαλύτερο μέρος της κοινωνίας, περιβάλλον, στο πλαίσιο του οποίου, κάθε άνθρωπος, ανεξαρτήτως φύλου, μπορεί να καταστεί δράστης ή θύμα.

Ωστόσο, αν και η έμφυλη βία μπορεί να επηρεάσει θεωρητικά, στον ίδιο βαθμό, γυναίκες και άνδρες, στην πραγματικότητα, πλήττει πολύ περισσότερο τις γυναίκες και τα κορίτσια.  Αν αναγνωρισθεί ο όρος γυναικοκτονία (όπως παιδοκτονία, λόγω της βαρύτητας ενός εγκλήματος σε βάρος ανήλικου) θα αναγνωρισθεί και η αιτία, η ρίζα του προβλήματος, δηλαδή, η αναπαραγωγή των έμφυλων, άνισων παγιωμένων αντιλήψεων, αλλά και των έμφυλων πρακτικών και συμπεριφορών, σε βάρος των γυναικών, από άνδρες, αλλά και, κάποιες φορές, από γυναίκες.

Οι άντρες – θύματα έμφυλων αντιλήψεων και συμπεριφορών από άλλους άντρες ή / και  από γυναίκες, «τιμωρούνται» εξίσου, όταν δεν ακολουθούν τις νόρμες που «υποδεικνύονται» για το φύλο τους, δια μέσου των πολλαπλών τρόπων / φορέων κοινωνικοποίησης, άλλοτε με περιθωριοποίηση και άλλοτε με άσκηση φυσικής ή συναισθηματικής, εις βάρος τους, βίας. Είναι και αυτοί θύματα της σεξιστικής βίας και πρέπει να αναγνωρίζονται (να καταγράφονται) ως τέτοια.

Η ποιοτική καταγραφή των εγκλημάτων σε βάρος ανθρώπων, λόγω του κοινωνικού τους φύλου, η καταγραφή των εγκλημάτων εις βάρος των γυναικών, λόγω των κυρίαρχων σεξιστικών πατριαρχικών / αντιλήψεων (περί κατωτερότητας του φύλου τους) θα ενθαρρύνει τις καταγγελίες για παρόμοια εγκλήματα.

Η γυναικοκτονία αποτελεί μια μορφή ανθρωποκτονίας αλλά τα αίτιά της ανάγονται στις διακρίσεις των δύο φύλων – και αυτό είναι σημαντικό να αναγνωρισθεί.

Το έγκλημα της γυναικοκτονίας δεν αφορά κάθε γυναίκα – θύμα, δεν αφορά το βιολογικό φύλο. Σχετίζεται με τις διακρίσεις μεταξύ των κοινωνικών φύλων, διακρίσεις που αναπτύσσονται στο πλαίσιο της κοινωνικοποίησης. Πρόκειται για διακρίσεις που εμφανίζονται στους νόμους, τους θεσμούς, τις κοινωνικές σχέσεις των ανθρώπων. Με την υιοθέτηση του όρου γυναικοκτονία, οι διακρίσεις αυτές γίνονται ορατές και κατανοητές από την ευρύτερη κοινότητα.

Η έμφυλη / σεξιστική βία, γενικότερα, όπως και η βία κατά των γυναικών, ειδικότερα, αποτελεί σχέση κυριαρχίας – υποταγής, μεταξύ των ανθρώπων, λόγω των ισχυουσών  αντιλήψεων περί «φύλου». Αποτελεί παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αποτελεί προσπάθεια παρεμπόδισης της ανάπτυξης και της ελευθερίας της προσωπικότητας των ανθρώπων. Τέλος, μπορεί να αποτελέσει ακόμα και αιτία θανάτου, ή, αναπηρίας.

Για να μην επεκταθεί περαιτέρω, για να μην θεωρείται «δεδομένη» και «δικαιολογημένη» από την ευρύτερη κοινωνία, για να καταπολεμηθεί, για να μην κοινωνικοποιούνται τα παιδιά βάσει αυτής, πρέπει να «φωτισθούν» τα αίτιά της και να αποκαλυφθούν οι λόγοι ύπαρξής της.

Η υιοθέτηση, επομένως, του όρου «γυναικοκτονία», από την πολιτεία, αλλά και του όρου «σεξιστική / έμφυλη βία, άσκηση βίας λόγω φύλου» είναι ένας τρόπος για να ανοίξει ο δρόμος προς την κατάργησή της.

Να σημειωθεί εδώ ότι η Παγκόσμια ΧΕΝ, μετά από πρόταση της ΧΕΝ Ελλάδος, έχει αποδεχτεί τον όρο και ήδη τον χρησιμοποιεί από το Νοέμβριο του 2019. Μέλη της ΧΕΝ Ελλάδος, που συμμετείχαν στο 29^ο Παγκόσμιο Συμβούλιο στο Γιοχάνεσμπουργκ της Ν. Αφρικής (17 – 22 Νοεμβρίου 2019) με θέμα «Οι νέες γυναίκες μετασχηματίζουν τις δομές ισχύος για την ισότητα των φύλων», έθεσαν προς ψήφιση την υιοθέτηση του όρου «γυναικοκτονία», η οποία έγινε αποδεκτή από το σώμα, με μεγάλη πλειοψηφία.

Ο χαρακτήρας  “Άν_να” αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία της ΧΕΝ Ελλάδος και σχεδιάστηκε από τη Ζωή Μουζενίδου)

Ένα νέο κορίτσι μ’ ένα σακίδιο στην πλάτη περιπλανιέται και παρατηρεί. Η Αν_να, ο χαρακτήρας της ΧΕΝ Ελλάδος ταξιδεύει σ’ έναν ακαθόριστο χώρο – χρόνο και μαθαίνει ν’ αναγνωρίζει κάθε μορφή βίας κατά των γυναικών. Με αφετηρία το Αν και προορισμό το Να βρίσκεται σ’ έναν διάλογο με την επικαιρότητα θέλοντας να αποκωδικοποιήσει τα γεγονότα και το πώς αυτά επηρεάζουν την κάθε γυναίκα.

Γιατί η Αν_να είναι κάθε γυναίκα που διεκδικεί ένα δίκαιο παρόν προσδοκώντας να παραδώσει στις επόμενες Άννες ένα καλύτερο μέλλον

Εξακολουθούν να θεωρούνται ένοχες

Μια γυναίκα απαγορεύεται να κυκλοφορεί το βράδυ. Είναι ύποπτη βιασμού. Αν θα  βιαστεί, αυτή θα φταίει οι κατηγορούμενοι θα αφεθούν ελεύθεροι

Η στάση μας απέναντι στα θύματα βίας δεν φαίνεται να αλλάζει.

Οποιαδήποτε αντίδραση δεν φαίνεται να θεωρείται επαρκής, ικανή να πείσει για το αντίθετο.

Αν μια γυναίκα παγώσει από φόβο, μπορεί να θεωρηθεί … ένοχη … ύποπτη βιασμού, να θεωρηθεί ότι τα ήθελε και ότι συναινεί με την αντίδρασή της, ξεχνώντας ότι  πρόκειται για «στρατηγική επιβίωσης». Η συμπεριφορά του δράστη δεν μπαίνει με τον ίδιο τρόπο στο μικροσκόπιο. Το τεκμήριο της αθωότητας έχει φύλο. Η a priori ενοχοποίηση είναι δεδομένη. Οι μύθοι συνεχίζονται «Η Εύα έφαγε το μήλο».

Οι γυναίκες μέσα από τον αδιάκοπο στιγματισμό, την ενοχοποίηση, τις προκαταλήψεις που αναπαράγονται με την πατριαρχική κουλτούρα, δεν ενθαρρύνονται να καταγγείλουν περιστατικά σεξουαλικής βίας.

Στιγματίζονται για τα ρούχα που φορούσαν.

Για την ώρα που κυκλοφορούσαν.

Για την αντίδραση που είχαν.

Γνωρίζουν πως πρέπει να αποδείξουν πως δεν ήταν οι δράστες αλλά τα θύματα.

Χωρίς εκπαιδευμένη και ευαισθητοποιημένη αστυνομία και δικαστές το θύμα βιάζεται ξανά και ξανά.

Ο βιασμός είναι πράξη εξουσίας, όχι σεξουαλική ενέργεια.

Εξουσία και βία του ενός φύλου πάνω στο άλλο.

Ενός κυρίαρχου – συνήθως άντρα- σε βάρος μιας γυναίκας, ενός παιδιού, ενός άλλου άνδρα,

Ενός θύματος που θεωρείται από τον δράστη υποδεέστερο,

που θεωρείται «δικαίωμα», για την άσκηση της υπεροχής του,

που θεωρείται, απεχθές και ένοχο.

Η κουλτούρα του βιασμού αναπαράγεται μέσα από μυθεύματα :

Τα ήθελαν … κυκλοφορούσαν με προκλητικά ρούχα, κυκλοφορούσαν «ακατάλληλες ώρες», δεν φώναξαν … αρκετά,  είχαν πιεί, πήγαν στο σπίτι του δράστη, τα είχαν έτσι κι αλλιώς με τον δράστη (παλιότερα) ή ο δράστης δεν είναι δράστης … είναι ο σύζυγος …

Οι μύθοι αυτοί καταρρίπτονται από την ίδια την πραγματικότητα : κάθε γυναίκα , ανεξαρτήτου ηλικίας, ντυσίματος, ώρας κυκλοφορίας και εμφάνισης μπορεί να βιαστεί, όπως αποδεικνύεται από χιλιάδες περιστατικά. Όσο για τους πρώην ή νυν συντρόφους, καμιά γυναίκα δεν υποχρεούνται να αποδέχεται τη βία στη σχέση ή την υποταγή στο γάμο.

Για ακόμα μια φορά η πατριαρχική κουλτούρα αναπαράγεται μέσα από περιστατικά της επικαιρότητας και όσο και αν δεν θέλουμε να το πιστέψουμε, τα έμφυλα στερεότυπα της βίας και της εξουσίας εξακολουθούν να ισχύουν και δυστυχώς να λαμβάνονται αποφάσεις, βάσει αυτών, σε βάρος των θυμάτων.

Ο χαρακτήρας  “Άν_να” αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία της ΧΕΝ Ελλάδος και σχεδιάστηκε από τη Ζωή Μουζενίδου)