Διάλογος με την Επικαιρότητα
Ένα νέο κορίτσι μ’ ένα σακίδιο στην πλάτη περιπλανιέται και παρατηρεί. Η Αν_να, ο χαρακτήρας της ΧΕΝ Ελλάδος ταξιδεύει σ’ έναν ακαθόριστο χώρο – χρόνο και μαθαίνει ν’ αναγνωρίζει κάθε μορφή βίας κατά των γυναικών. Με αφετηρία το Αν και προορισμό το Να βρίσκεται σ’ έναν διάλογο με την επικαιρότητα θέλοντας να αποκωδικοποιήσει τα γεγονότα και το πώς αυτά επηρεάζουν την κάθε γυναίκα.
Γιατί η Αν_να είναι κάθε γυναίκα που διεκδικεί ένα δίκαιο παρόν προσδοκώντας να παραδώσει στις επόμενες Άννες ένα καλύτερο μέλλον.
Η Ισότητα των Φύλων στην Ελλάδα
Σύμφωνα με τις τελευταίες μετρήσεις για τον Δείκτη Ισότητας των Φύλων, από το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο για την Ισότητα των Φύλων (EIGE) η ΕΕ, με βαθμολογία 67,9 στα 100, απέχει τουλάχιστον 60 χρόνια από την επίτευξη της πλήρους ισότητας των φύλων, ενώ η Ελλάδα (με την Ουγγαρία και τη Ρουμανία) βρίσκονται στις τελευταίες θέσεις.
Παρά τα βήματα ισότητας που έχουν γίνει, οι δομικές ανισότητες με την αναπαραγωγή των στερεοτύπων εξακολουθούν να εμποδίζουν την πλήρη ισότητα των φύλων και ιδιαίτερα τους τελευταίους μήνες με την υγειονομική κρίση, τα εμπόδια φαίνεται ότι έχουν αυξηθεί.
Ο παραδοσιακός διαχωρισμός των εργασιών στην οικογένεια είναι το μεγαλύτερο εμπόδιο στην ισότητα και ακολουθεί και ο αντίστοιχος διαχωρισμός στην εξωοικιακή εργασία, στα πλαίσια της Αγοράς.
Έτσι, οι γυναίκες συγκεντρώνονται σε τομείς «οικείους» προς τις δεξιότητές τους (τις οποίες έχουν αναπτύξει σύμφωνα με την κοινωνικοποίησή τους) και που αποτελούν «προέκταση» του ρόλου τους στο σπίτι ως συζύγων, μητέρων κλπ.: Οι τομείς αυτοί είναι οι υπηρεσίες παροχής φροντίδας (μαιευτική, νοσηλευτική …) η εκπαίδευση (δημόσια και ιδιωτική) ο τριτογενής τομέας γενικότερα (καταστήματα, γραμματειακή υποστήριξη …).
Πρόκειται για χώρους εργασίας, που, στις περισσότερες περιπτώσεις, έχουν μικρή έως καθόλου δυνατότητα εξέλιξης και χαμηλές απολαβές, κυρίως, στον ιδιωτικό τομέα. Και, παρά την εδώ και έναν αιώνα συνεχή παρουσία γυναικών στην εξωοικιακή εργασία, ο μισθός τους εξακολουθεί να θεωρείται «βοηθητικός» και η βασική τους «αποστολή» εξακολουθεί να επικεντρώνεται στην ιδιωτική σφαίρα.
Σύμφωνα δε με τα ευρήματα του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου για την Ισότητα των Φύλων, ακόμα και η διαδικτυακή εργασία αναπαράγει παραδοσιακές ανισότητες μεταξύ των φύλων και το χάσμα στις αμοιβές, καθώς οι γυναίκες εργάζονται σε χρονοβόρες και ελάχιστα αμειβόμενες εργασίες (μεταφράσεις ή οικιακές υπηρεσίες)
Οι γυναίκες στην πλειοψηφία τους υπολείπονται σε ικανοποιητικά αμειβόμενη εργασία, υπολείπονται σε ελεύθερο για τον εαυτό τους χρόνο και φαίνεται ότι άντρες και γυναίκες αντιμετωπίζουν μεν μια κοινή νέα πραγματικότητα με την υγειονομική κρίση, αλλά οι επιπτώσεις της, διαφοροποιούν τις ήδη επιβαρυμένες συνθήκες ζωής και τις ανισότητες σε βάρος των γυναικών εφόσον:
Αυτές εξακολουθούν να επιφορτίζονται με εργασίες της οικιακής σφαίρας
Αυτές εξακολουθούν να υφίστανται τις ακόμα χειρότερες συνθήκες εργασίας.
Αυτές εξακολουθούν να υπό – εκπροσωπούνται στη δημόσια σφαίρα, σε διοικητικές θέσεις και σε υψηλά πόστα
Αυτές εξακολουθούν να αποτελούν, στην πλειοψηφία τους, τα θύματα της ενδοοικογενειακής βίας.
Το Σύνταγμα στην Ελλάδα και το εν γένει θεσμικό πλαίσιο έχει κατοχυρώσει την Ισότητα μεταξύ των δύο φύλων, αλλά η καθημερινή πραγματικότητα, εντέλει, την ανατρέπει.
Και αυτή η καθημερινότητα είναι που καταγράφεται στα δεδομένα των στατιστικών.
Μπορούμε να την αλλάξουμε;
Είναι μια πρόκληση η αλλαγή για το ισχύον αξιακό σύστημα των έμφυλων ανισοτήτων, αλλά και μια πρόσκληση για όλους και όλες -κυρίως τις νεότερες γενιές- στον αγώνα για την ανατροπή των αδικιών που γίνονται στους ανθρώπους λόγω του φύλου τους.
Ο χαρακτήρας “Άν_να” αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία της ΧΕΝ Ελλάδος και σχεδιάστηκε από τη Ζωή Μουζενίδου
Ευρωπαϊκό Φόρουμ : 1ο εργαστήρι στα πλαίσια της Συνέλευσης των Γυναικών: “Economic violence against women and girls: COVID-19 gives us attention”.
Την Παρασκευή 30/10 διεξήχθη το 1ο εργαστήρι Συνέλευσης Γυναικών του Ευρωπαϊκού Φόρουμ με θέμα:“Economic violence against women and girls: COVID-19 gives us attention”
το οποίο παρακολούθησε εκπρόσωπος από το επιστημονικό προσωπικό της ΧΕΝ Ελλάδος.
Ομιλήτριες:
Alyssa Ahrabare (European Network of Migrant women)
Elena Blasco (Secretary for equality at Comisiones Obreras)
Laeticia Thissen (Policy Advisor on Gender Equality at the Foundation for European Progressive Studies / FEPS))
Maria Grammatikou (Professor, Trade-Unionist)
Marina Monaco (European Trade Union Confederation)
Moderator : Jeanne Ponte (Générations)
Η συντονίστρια Jeanne Ponte έκανε μια εισαγωγή στο θέμα, αναφέροντας πως ο κορονοϊός έπληξε ακόμα περισσότερο τις εργασιακές σχέσεις των γυναικών, που ήταν περισσότερο ευάλωτες έτσι και αλλιώς στον τομέα αυτό.
Η Alyssa Ahrabare από την Γαλλία, από το Ευρωπαϊκό Δίκτυο Μεταναστριών Γυναικών, αναφέρθηκε, κυρίως, στη μαύρη εργασία μεταναστριών από τη Β. Αφρική στην Ισπανία και τη Γαλλία, με χαμηλούς μισθούς / ημερομίσθια, χωρίς συμβάσεις και χωρίς ασφάλιση, μεταξύ των οποίων υπάρχουν και γυναίκες χωρίς καθόλου «χαρτιά» (νόμιμα έγγραφα διαμονή και εργασίας) και οι οποίες υφίστανται πολύ χειρότερες εργασιακές συνθήκες. Παρατηρείται, ιδιαίτερα με την υγειονομική κρίση, μια πιο εκτεταμένη «φτωχοποίηση» των γυναικών, ακόμα και των εργαζομένων. Ανέφερε επίσης ότι πολλές γυναίκες καταφεύγουν, λόγω φτώχειας, στην πορνεία. Για την ομιλήτρια το πρόβλημα έγκειται στην αδυναμία συνδικαλισμού των περισσότερων εργαζομένων γυναικών, οι οποίες είναι «μόνες» η καθεμιά απέναντι στην εργοδοσία. Προτείνει να υιοθετηθούν από την ΕΕ νομικά μέτρα για την εργοδοσία, ώστε να υπάρχει διαφάνεια, σε σχέση με τη μισθοδοσία και να ακολουθείται, γενικότερα, μια στρατηγική διαφάνειας στις εργασιακές σχέσεις, τις συμβάσεις, τους μισθούς κλπ. Πρότεινε επίσης να εφαρμοσθεί το Σύνταγμα (οι νόμοι για την Ισότητα των δύο φύλων) και στις πρώην γαλλικές αποικίες και να ακολουθούνται συγκεκριμένες στρατηγικές ένταξης των γυναικών, βάσει των δεξιοτήτων τους, στους εργασιακούς τομείς.
Η Elena Blasco, Γραμματέας Ισότητας των Επιτροπών για τα Δικαιώματα των Εργαζομένων από την Ισπανία, αναφέρθηκε, κυρίως στα αίτια των έμφυλων εργασιακών ανισοτήτων, οι οποίες αυξήθηκαν με την υγειονομική κρίση και οι οποίες βασίζονται στις δομικές / εγγενείς ανισότητες μεταξύ των φύλων, που προϋπήρχαν του Covid 19. Οι δομικές ανισότητες προκαλούν την οικονομική βία την οποία βιώνουν οι γυναίκες στην εποχή Covid 19. Η καταπολέμηση των έμφυλων ανισοτήτων πρέπει να γίνει και στην ιδιωτική και στη δημόσια σφαίρα, εφόσον η μία σχετίζεται με την άλλη
Η Laeticia Thissen, Σύμβουλος για την πολιτική στην ισότητα των φύλων στο Ίδρυμα Ευρωπαϊκών Προοδευτικών Σπουδών της Σουηδίας, αναφέρθηκε στην Οικονομία της πρόνοιας και της φροντίδας σε σχέση με την ισότητα των φύλων.
Ιδιαίτερα αναφέρθηκε στη φροντίδα που παρέχει η συντριπτική πλειοψηφία των γυναικών στο σπίτι, στα παιδιά, στα ηλικιωμένα άτομα, ή στα άτομα που χρήζουν φροντίδας.
Οι γυναίκες, δαπανώντας σημαντικό χρόνο εργασίας στην οικιακή φροντίδα, δεν μπορούν να συναγωνισθούν τους άντρες συναδέλφους τους στην καριέρα και στην ανοδική επαγγελματική εξέλιξη, με αποτέλεσμα, ιδίως σε περιόδους κρίσης, αυτές οι ανισότητες να εντείνονται και να τις πλήττουν πολύ περισσότερο
Στη συνέχεια μίλησε η Ελληνίδα Μαρία Γραμματικού, καθηγήτρια ξένων γλωσσών και συνδικαλίστρια, η οποία είπε πως ο χώρος της εκπαίδευσης είναι ένας «γυναικείος» χώρος, αφού εργάζονται περισσότερες γυναίκες. Με την υγειονομική κρίση, εφαρμόσθηκε η τηλεκπαίδευση από τα φροντιστήρια και κάποια ιδιωτικά σχολεία, όπου η ώρα εργασίας αυξήθηκε σε 60’, αντί για 45’ και οι σχέσεις με τα παιδιά άλλαξαν, αλλά οι συμβάσεις δεν μετατράπηκαν προκειμένου να αντιστοιχούν στις νέες συνθήκες. Αναρωτήθηκε κατά πόσο είναι νόμιμο να κινηματογραφούνται τα μαθήματα και ανέφερε πως άντρες και γυναίκες εκπαιδευτικοί του ιδιωτικού τομέα έχασαν την εργασία τους, όταν τα εκπαιδευτήρια που δούλευαν δεν μπόρεσαν να ανταποκριθούν στις νέες συνθήκες (του Covid 19) επειδή οι χώροι για τις τάξεις στην Ελλάδα είναι μικροί (και σταμάτησαν οι γονείς να πηγαίνουν τα παιδιά τους) ενώ άλλα φροντιστήρια δεν είχαν δυνατότητα για τηλεκπαίδευση. Πολλοί / πολλές εκπαιδευτικοί δεν παίρνουν την ασφάλιση που τους αναλογεί και δεν έχουν καν συμβάσεις. Στην Ελλάδα δεν γίνονται, πλέον έλεγχοι για τις εργασιακές συνθήκες των εκπαιδευτικών, έναν «γυναικείο» κυρίως κλάδο. Προτείνει να ενταθούν οι έλεγχοι και να πιέσουν τα συνδικάτα σε αυτό
Η Marina Monaco από τις Βρυξέλλες από την Ευρωπαϊκή Συνομοσπονδία Συνδικάτων αναφέρθηκε στην ανισότητα των μισθών μεταξύ γυναικών και αντρών, η οποία ενισχύθηκε λόγω Covid 19 και έκανε και αυτή αναφορά στην άνιση κατανομή εργασίας στο σπίτι που ενδυναμώνει τις ανισότητες και την ανάγκη συνδικαλιστικής ένταξης των γυναικών, για να αντιμετωπίσουν τις εργασιακές ανισότητες