Διάλογος με την Επικαιρότητα
Η βία μεταξύ εφήβων
Ανησυχητικά περιστατικά στο πλαίσιο του σχολικού περιβάλλοντος βλέπουν το φως της δημοσιότητας τελευταία: μαχαιρώματα, ξυλοδαρμοί, επιθέσεις, άσκηση λεκτικής και ψυχολογικής βίας, φαινόμενα ομαδικού bulling, cyber- bullying, δημιουργία «συμμορίας» από ανήλικα …
Περιστατικά που οδηγούν όχι μόνο στην παρεμπόδιση του εκπαιδευτικού έργου και στην απρόσκοπτη συμμετοχή όλων των παιδιών σε αυτό, αλλά και στη δημιουργία (συχνά ανυπέρβλητων) ψυχικών τραυμάτων, σοβαρών σωματικών τραυματισμών, ακόμα και σε αυτοκτονίες εφήβων.
Πού όμως μπορεί να οφείλεται η ανησυχητική αύξηση της βίας σε βάρος παιδιών από συνομηλίκους τους; Και πώς θα μπορούσαμε να την αντιμετωπίσουμε;
Είναι προφανές ότι το οικογενειακό περιβάλλον, ως πρωτογενής φορέας, συμβάλλει σημαντικά (αν όχι καθοριστικά) στην κοινωνικοποίηση των παιδιών, στη διαμόρφωση της προσωπικότητάς τους. Τα παιδιά «μιμούνται» το περιβάλλον τους. Εσωτερικεύουν τους κανόνες και τις αξίες του, διαμορφώνοντας το δικό τους «ΕΓΩ», αλλά, παράλληλα και τις σχέσεις τους με τους ΑΛΛΟΥΣ, ενήλικες και συνομηλίκους τους και συμμετέχουν στο ευρύτερο κοινωνικό γίγνεσθαι.
Αν, λοιπόν, μέσα σε αυτό το περιβάλλον αναπτύσσονται σχέσεις εξουσίας και βίας, σχέσεις υποτίμησης, σχέσεις ανισότητας, προκαταλήψεις και στερεοτυπικές (έμφυλες ή άλλες) συμπεριφορές, το παιδί θα αφομοιώσει τις συγκεκριμένες αντιλήψεις και συμπεριφορές και θα τις αποδεχθεί ως αυτονόητες αξίες. Θα τις αναπαραγάγει σε κάθε του σχέση στο σχολείο και στην ομάδα των συνομηλίκων.
Όμως, εδώ ακριβώς εντάσσεται ο ρόλος της πολιτείας και του σχολείου. Ρόλος εξισωτικός και «θεραπευτικός», αφού πρέπει να «αποκαταστήσει» τα κενά, τις αδικίες και τις παρεκκλίνουσες / παραβατικές συμπεριφορές σε βάρος άλλων παιδιών.
Δεν νοείται διευθυντής σχολείου με περιστατικά βίας να «νίπτει τας χείρας» του και να μην παρεμβαίνει εισαγγελέας αυτεπάγγελτα.
Δεν νοείται να μην υπάρχει το κατάλληλο θεσμικό πλαίσιο πρόληψης (όπως μαθήματα ενσυναίσθησης, που γίνονται, ήδη, σε άλλες χώρες, δημιουργία Παρατηρητηρίου για τη βία στα σχολεία, θεσμός διαμεσολάβησης, ευαισθητοποίηση της ευρύτερης κοινότητας κλπ.) ή το κατάλληλο δίκτυο προστασίας των θυμάτων (αυτεπάγγελτες διώξεις δραστών και απομάκρυνσή τους από τα θύματα κλπ.).
Μόνον έτσι θα μειωθούν τα περιστατικά βίας μεταξύ συνομηλίκων στα σχολεία.
Μόνον τότε δεν θα θρηνήσουμε άλλον 14χρονο …