Η συνηγορία βασική προτεραιότητα για τη ΧΕΝ παγκόσμια
Η οργάνωση εργάζεται σε όλα τα επίπεδά της για να επηρεάσει τις πολιτικές, τους κανονισμούς και τα πρότυπα που καταπατούν τα δικαιώματα και περιορίζουν το ηγετικό δυναμικό των γυναικών, των νέων γυναικών και των κοριτσιών.
Συνεργάζεται με οργανισμούς και μετέχει σε τοπικά και διεθνή fora, συμμετέχει στη διεξαγωγή ερευνών για την τήρηση των Δικαιωμάτων και, σε ορισμένες περιπτώσεις, εγκαλεί τις κυβερνήσεις να τηρήσουν τις διεθνείς τους δεσμεύσεις.
Εκπαιδεύει, κινητοποιεί και ενδυναμώνει τα κορίτσια και τις γυναίκες, καθώς θεωρεί πως η φωνή των νέων γυναικών και των κοριτσιών πρέπει να ακουστεί δυνατά στα κέντρα λήψης αποφάσεων.
Υποστηρίζει και υλοποιεί δράσεις συνηγορίας για να υιοθετηθούν πολιτικές εξάλειψης του ρατσισμού και των ανισοτήτων και να εξασφαλιστεί η ειρήνη, η δικαιοσύνη, η ελευθερία και η αξιοπρέπεια για όλους τους ανθρώπους.
Στον ελληνικό χώρο
Η ΧΕΝ Ελλάδος ήταν ανέκαθεν παρούσα στους αγώνες των γυναικείων οργανώσεων για την κατοχύρωση των δικαιωμάτων των Ελληνίδων που σήμερα θεωρούνται δεδομένα.
Το 1975 οι ελληνικές γυναικείες οργανώσεις ένωσαν τις δυνάμεις τους για την κατοχύρωση της αρχής της ισότητας και τη διεκδίκηση των αναγκαίων νομοθετικών αλλαγών που θα εξασφάλιζαν την ουσιαστική ισότητα με την αναθεώρηση του Συντάγματος.
Με στόχο την υπεύθυνη ενημέρωση των γυναικών και την άσκηση πίεσης προς την πολιτική ηγεσία, τα Συνεργαζόμενα Γυναικεία Σωματεία, (ανάμεσά τους και η ΧΕΝ Ελλάδος) διοργάνωσαν εκδηλώσεις με αφορμή την κήρυξη του έτους από τον ΟΗΕ ως «Διεθνές Έτος Γυναίκας». Επίσης κυκλοφόρησαν ψήφισμα εστιάζοντας στην προώθηση της ισότητας, στην διεκδίκηση των γυναικείων δικαιωμάτων, καθώς και στην αναγνώριση του ρόλου των γυναικών στην κοινωνική και πολιτική ζωή.
Παράλληλα, καθώς το αρχικό Σχέδιο του Συντάγματος δεν περιείχε καμία αναφορά στην ισότητα των φύλων, υπέβαλαν συγκεκριμένες και εμπεριστατωμένες προτάσεις ζητώντας να υπάρξει προσθήκη για την ισότητα και να απαλειφθούν οποιεσδήποτε νομοθετικές αποκλίσεις. Μάλιστα, ζήτησαν και την προσθήκη της νομοθεσίας που θα εξασφαλίζει τα κοινωνικά δικαιώματα, όπως η προστασία της μητρότητας, της παιδικής και γεροντικής ηλικίας, καθώς και την ισότητα των αμοιβών για εργασία ίσης αξίας.
Οι προτάσεις αυτές, στις οποίες έγιναν επανειλημμένες αναφορές κατά τις συζητήσεις στην αρμόδια Κοινοβουλευτική Υποεπιτροπή και την Ολομέλεια της Αναθεωρητικής Βουλής, καθώς και η έντονη κινητοποίηση των γυναικείων και φεμινιστικών οργανώσεων, προκάλεσαν επερωτήσεις βουλευτών και επέδρασαν σημαντικά στις εργασίες αναθεώρησής του, που ολοκληρώθηκαν τον Ιούνιο του 1975.
Τα Συνεργαζόμενα Γυναικεία Σωματεία συνέχισαν την καμπάνια ενημέρωσης και τις ενέργειες συνηγορίας, ώστε οι προγενέστερες διατάξεις, που περιείχαν διακρίσεις λόγω φύλου και οι οποίες δεν ήταν δυνατό να καταργηθούν άμεσα μετά την αναθεώρηση του Συντάγματος, να διατηρηθούν μόνο για μια μικρή μεταβατική περίοδο, έως το 1982.
Τον Οκτώβριο του 1975 η ΧΕΝ Ελλάδος, πάντα πιστή στις αρχές της, συμμετείχε στη διοργάνωση Πανελληνίου Σεμιναρίου. Ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Τσάτσος απηύθυνε χαιρετισμό, ενώ με μήνυμά του ο τότε Πρωθυπουργός Κωνσταντίνος Καραμανλής, τόνισε ότι «…δεν εγγυάται μόνο η μορφή του πολιτεύματος τη δημοκρατία, αλλά η ουσιαστική ισοτιμία των πολιτών και η κοινωνική δικαιοσύνη…»
Τα Συνεργαζόμενα Γυναικεία Σωματεία εργάστηκαν συστηματικά για την ενημέρωση των μελών τους και την ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης. Επεξεργάστηκαν προτάσεις, υλοποίησαν δράσεις συνηγορίας ενόψει της λήξης της μεταβατικής περιόδου και διεκδίκησαν τη συμμετοχή των γυναικείων οργανώσεων τις γνωμοδοτικές επιτροπές.
Το 1980 επανήλθαν με κοινή δήλωση και κατάθεση υπομνήματος υπογραμμίζοντας πως το Σχέδιο Νόμου της Επιτροπής Γαζή, που είχε εν τω μεταξύ συσταθεί, αποτελούσε σημαντικό βήμα προς την εκπλήρωση της συνταγματικής επιταγής για την ισότητα των φύλων και ζήτησαν την άμεση ψήφισή του από τη Βουλή των Ελλήνων.
Ταυτόχρονα, η ΧΕΝ δημιούργησε πολλές ευκαιρίες, ώστε το εθελοντικό της δυναμικό να μελετήσει σε βάθος τις προτάσεις της Επιτροπής. Την ίδια χρονιά, στην Πανελλήνια Συνάντηση Στελεχών, αποφασίστηκε η αποστολή υπομνήματος προς τον Υπουργό Δικαιοσύνης με προτάσεις για την ουσιαστική πραγμάτωση της Συνταγματικής επιταγής την ισότητα ανδρών και γυναικών. Τα μέλη της ΧΕΝ απ’ όλη την Ελλάδα ανέδειξαν την ανάγκη διασφάλισης της περιουσίας που αποκτήθηκε στο γάμο και για τους δυο συζύγους, την κατάργηση των διατάξεων της εμβρυωρού, τη θέσπιση κοινού κατώτατου ορίου για τη σύναψη γάμου για άνδρες και γυναίκες και την απόδοση κοινού επιθέτου στα τέκνα για την διασφάλιση των οικογενειακών δεσμών.
Το 1983 άλλαξε ριζικά η θέση της Ελληνίδας στην οικογένεια με την κατάργηση της αρχηγίας του άντρα και την ισότητα δικαιωμάτων και υποχρεώσεων σε ό,τι αφορά την οικογένεια και το παιδί, καθώς και την ελευθερία απόφασης της γυναίκας για άσκηση επαγγελματικής εργασίας. Η ΧΕΝ Ελλάδος συμμετείχε καθοριστικά στην ψήφιση του νέου Οικογενειακού Δικαίου. Ήδη από το 1979, είχε ψηφισθεί από τον Ο.Η.Ε η Διεθνής Σύμβαση για την εξάλειψη όλων των διακρίσεων σε βάρος των Γυναικών σε όλους τους τομείς της ζωής και της δράσης (CEDAW).
Η ΧΕΝ, όπως και οι υπόλοιπες γυναικείες οργανώσεις δεν εφησύχασαν με την ψήφιση του Οικογενειακού Δικαίου. Συνέχισαν να αναδεικνύουν τα γυναικεία θέματα και να πιέζουν προς την κατεύθυνση της εξάλειψης των διακρίσεων, συμβάλλοντας στην ψήφιση ειδικών νόμων για την ισότητα στην ισότητα στην εργασία, την ιθαγένεια της γυναίκας και του παιδιού της, το δικαίωμα στην άμβλωση, τη γονική άδεια, κ.ά.
Τη διετία 1984 – 1985 η προσήλωση της ΧΕΝ στην ενδυνάμωση των γυναικών, ώστε να αρθρώσουν λόγο και να διεκδικήσουν την ισότιμη πρόσβαση σε αγαθά και υπηρεσίες, οδήγησε στη διοργάνωση ευρείας έρευνας με θέμα την υπεύθυνη γονιμότητα. Το συντριπτικό ποσοστό των μελών της ΧΕΝ ανέδειξε την ανάγκη να προστατευθεί το δικαίωμα των γυναικών στην άμβλωση και την υπεύθυνη επιλογή, τονίζοντας παράλληλα πώς πρέπει να ληφθούν όλα τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία των σεξουαλικών και των αναπαραγωγικών δικαιωμάτων των γυναικών και των κοριτσιών. Παράλληλα με τη μέθοδο της εξ’ αποστάσεως μάθησης και της δημιουργίας απλού και κατανοητού υλικού συνέβαλλε, μέσα από την ενεργή συμμετοχή των τοπικών της Κέντρων που υλοποίησαν σχετικά προγράμματα και δράσεις , στην έγκυρη ενημέρωση των γυναικών σε θέματα αυτοφροντίδας υγείας και κυρίως σε θέματα αντισύλληψης και προστασίας από τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα.
Το 2008, η διαχρονική συμβολή της ΧΕΝ και των υπολοίπων Συνεργαζόμενων Γυναικείων Σωματείων, που λειτούργησαν επί 40 χρόνια ως ισχυρή ομάδα κρούσης σε θέματα που αφορούν στις γυναίκες, χαιρετίστηκε με την τιμητική τους αναγνώριση από το Εθνικό Συμβούλιο Ελληνίδων σε Επετειακή Εκδήλωση στην Αίθουσα της παλαιάς Βουλής.
Σήμερα
Το γυναικείο κίνημα εξακολουθεί να έχει μια σημαντική αποστολή, που απαιτεί διαρκή εγρήγορση και συντονισμένη δράση. Οφείλει να χτίσει πάνω στα θεμελιώδη κεκτημένα, παρακολουθώντας την εφαρμογή των νόμων, πιέζοντας για την υλοποίηση τους και ελέγχοντας τα αποτελέσματά τους στην πράξη.
Η ΧΕΝ συνηγορεί για τα δικαιώματα των γυναικών και της νεότητας, με τη σταθερή παρουσία της στην Ειδική Μόνιμη Επιτροπή Ισότητας, Νεολαίας και Δικαιωμάτων της Βουλής των Ελλήνων, τη συνεπή συμμετοχή της σε κοινωνικά δίκτυα (Ελληνική Αντιπροσωπεία τους Ευρωπαϊκού Λόμπυ Γυναικών, Δίκτυο για το δικαίωμα στη Στέγη και την Κατοικία , Δίκτυο κατά της Φτώχειας, ΕΣΕ, ΕΣΥΝ, κλπ) και τη διεύρυνση των συνεργασιών με κρατικούς και φορείς και οργανώσεις του κοινωνικού χώρου. Παρακολουθεί και ασκεί πίεση για την ανάπτυξη νομοθετικών πρωτοβουλιών που προστατεύουν τα γυναικεία και ανθρώπινα δικαιώματα και προασπίζονται την κοινωνική συνοχή.
Το 2017 η ΧΕΝ Ελλάδος συμμετείχε ενεργά στην συντονισμένη προσπάθεια των γυναικείων και φεμινιστικών οργανώσεων για την ενημέρωση τόσο της Κυβέρνησης όσο και των κομμάτων της Βουλής σχετικά με την σπουδαιότητα και το επείγον της κύρωσης της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών και των παιδιών. Η Ελλάδα είχε υπογράψει το κείμενο της Σύμβασης του Συμβουλίου της Ευρώπης ήδη από το 2011, αλλά δεν την είχε επικυρώσει, ώστε να ενσωματωθεί στο ελληνικό δίκαιο.
Στη συνέχεια, το εθελοντικό δυναμικό της ΧΕΝ σε 23 Τοπικά Κέντρα σε όλη την Ελλάδα κινητοποιήθηκε συλλογικά με σκοπό αφενός την ενημέρωση των πολιτών, ανδρών και γυναικών, για τις ευεργετικές διατάξεις της Σύμβασης αφετέρου τη συλλογή υπογραφών για την επικύρωσή της από τη Βουλή των Ελλήνων. Στις σαράντα ημέρες που διήρκεσε η καμπάνια «25@25» συγκεντρώθηκαν πάνω από 15.000 υπογραφές ανδρών και γυναικών. Οι υπογραφές και το υλικό που δημιουργήθηκε αποκλειστικά για την ενημέρωση των πολιτών σχετικά με το αρτιότερο μέχρι σήμερα νομικό εργαλείο για την εξάλειψη της έμφυλης βίας παραδόθηκαν στον Πρόεδρο της Ελληνικής Βουλής κο Βούτση , ο οποίος χαιρέτησε την πρωτοβουλία.