Ιστορικό
100 χρόνια ΧΕΝ
Στα σχεδόν 100 χρόνια διαδρομής της, η ΧΕΝ στην Ελλάδα
αναπτύχθηκε αλλάζοντας κάθε φορά που, οι κοινωνικές συνθήκες
της χώρας περνούσαν απο μια φάση στην άλλη.
Οι αλλαγές δεν έγιναν εύκολα, αυτονόητα ή αυτόματα.
Κάπου 12 γενιές στελεχών, η μια μετά την άλλη τις στήριξαν.
Με θέληση σταθερή, ετοίμασαν την αντικατάστασή τους
με νέα στελέχη, ικανά να εκφράσουν
τις οικουμενικές πεποιθήσεις της Οργάνωσης.
H XEN στην Ελλάδα ιδρύθηκε το 1923,- σε μια περίοδο μεγάλης κρίσης για τον τόπο μετά τη μικρασιατική καταστροφή, όταν έπρεπε άμεσα να ενσωματωθούν στον εθνικό κορμό 1.500.000 Έλληνες πρόσφυγες, νεαρές Σμυρνιές, μέλη της ΧΕΝ στην πόλη τους, αποτέλεσαν τον πρώτο πυρήνα της Οργάνωσης, που δραστηριοποιήθηκε στην Αθήνα για να αντιμετωπίσει τις επείγουσες και πιεστικές ανάγκες επιβίωσης του γυναικείου προσφυγικού πληθυσμού: την επανασύνδεση με τις διεσπαρμένες τους οικογένειες, την ταχύρρυθμη κατάρτισή τους, ώστε να έχουν τη δυνατότητα άμεσης επαγγελματικής αποκατάστασης, την παροχή ψυχολογικής και συμβουλευτικής στήριξης. Από τα πρώτα της βήματα είχε την υλική και ηθική υποστήριξη της Παγκόσμιας ΧΕΝ.
Το 1939 με απόφαση του δικτατορικού καθεστώτος, η ΧΕΝ διαλύθηκε, όπως και οι περισσότερες Οργανώσεις Νεότητας. Ανασυστάθηκε μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και εξαπλώθηκε στον Ελληνικό χώρο, τόσο σε αστικές όσο και σε αγροτικές περιοχές.
Το 1947, μετά τη λήξη του εμφυλίου πολέμου, ιδρύεται η ΧΕΝ Ελλάδος, ως κοινό όργανο επικοινωνίας, συνεργασίας και εκπροσώπησης και δημιουργεί υποδομές πανελλήνιας Οργάνωσης. Στο πρώτο Διοικητικό Συμβούλιο συμμετείχαν μέλη από τις ΧΕΝ Αθηνών, Θεσσαλονίκης, Κηφισιάς και Πάτρας.
Μέχρι το τέλος της δεκαετίας του 1960, η ΧΕΝ συμμετείχε στο έργο της ανασυγκρότησης και σταδιακά εφάρμοσε πρωτοποριακά προγράμματα στέγασης, σίτισης, επαγγελματικής κατάρτισης, φυσικής αγωγής, δημιουργικής απασχόλησης, για γυναίκες και τη νεότητα. Με πρωτοβουλία της ΧΕΝ ιδρύθηκαν οι πρώτες Σχολές Γραμματέων, Κοινωνικών Λειτουργών και Βιβλιοθηκονόμων και κατοχυρώθηκαν τα αντίστοιχα επαγγέλματα.
Τη δεκαετία του 1970 αναπτύσσει πολύπλευρο πρόγραμμα “Δια βίου Επιμόρφωσης Ενηλίκων”, με έμφαση σε θέματα αυτογνωσίας και Ισοτιμίας των Φύλων. Υλοποιεί επίσης προγράμματα για την οικογένεια, τον πολιτισμό και Ιστορίας της Τέχνης.
Το 1975 (Παγκόσμιο Έτος του ΟΗΕ για τη Γυναίκα), η ΧΕΝ δημιούργησε το Αρχείο “Γυναίκα και ημερήσιος περιοδικός Τύπος”, το οποίο περιλαμβάνει όλα τα άρθρα που δημοσιεύτηκαν με θέμα τη Γυναίκα από το 1975 έως και το 2000.
Σχεδιάσε και οργάνωσε με ειδικούς παιδαγωγούς πρόγραμμα Δημιουργικής Απασχόλησης του ελεύθερου χρόνου του παιδιού και το 1981 (Παγκόσμιο Έτος του παιδιού) δημιούργησε ένα πρότυπο δίκτυο μικρών Παιδικών Βιβλιοθηκών σε 15 σημεία της χώρας.
Παράλληλα με την ανάπτυξη καινοτόμων για την εποχή υπηρεσιών και δράσεων, η ΧΕΝ τις δεκαετίες αυτές, διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στη διεκδίκηση πολιτικών, κοινωνικών και εργασιακών δικαιωμάτων για τις γυναίκες, όπως το δικαίωμα ψήφου, η συνταγματική κατοχύρωση της ισότητας των φύλων , η αναθεώρηση του οικογενειακού δικαίου και η εξίσωση αμοιβών ανδρών – γύναικών.
Πρόσφερε επίσης, πολλά σε πρόσφυγες και μετανάστες από κάθε πλευρά των συνόρων, τόσο με την περίθαλψη επαναπατρισθέντων όσο και με την προετοιμασία νεαρών κοριτσιών για υπερπόντια μετανάστευση τα δύσκολα χρόνια της εθνικής αιμορραγίας.
Τη 10ετία του 1980– μια δεκαετία με έντονο κοινωνικοοικονομικό αποτύπωμα σε εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο- η ΧΕΝ εκσυγχρόνισε τις μεθόδους της και εκπαίδευσε τα στελέχη της ανταποκρινόμενη στις εξελίξεις και τις ανάγκες της εποχής. Χρησιμοποίησε νέες μεθόδους, όπως η “εξ’ αποστάσεως μάθηση” και δημιούργησε νέα εργαλεία, όπως οι φάκελοι υλικού για την πρωτοβάθμια φροντίδα της Υγείας του Παιδιού και της Γυναίκας, το Περιβάλλον και την πολυπολιτισμική συμβίωση. Το οργανωμένo εκπαιδευτικό υλικό διοχετεύθηκε σε όλα τα Τοπικά Κέντρα ΧΕΝ και πραγματοποιήθηκαν εκπαιδεύσεις στελεχών για τη χρήση του.
Την ίδια περίοδο η ΧΕΝ μηχανοργάνωσε τις υπηρεσίες της, εφάρμοσε ειδικές μεθόδους επαγγελματικού προσανατολισμού για την ένταξη και επανένταξη των γυναικών στην αγορά εργασίας και εντάχθηκε στο Ευρωπαϊκό Δίκτυο Επαγγελματικής Κατάρτισης της Γυναίκας IRIS.
Την τελευταία δεκαετία του 20ου αιώνα η ΧΕΝ συνειδητά και συστηματικά στόχευσε στην ανανέωσή της σε ανθρώπινο δυναμικό, με έμφαση στη Νεότητα και τη Νέα Γυναίκα. Οργανώθηκαν Πανελλήνιες Συναντήσεις Νεότητας και Θεματικά Εργαστήρια με σκοπό τη δημιουργία μιας “δεξαμενής” νέων γυναικών έως 35 ετών από την οποία τροφοδοτήθηκαν τα διοικητικά όργανα της Οργάνωσης σε τοπικό και εθνικό επίπεδο και στηρίχθηκαν καινοτόμα προγράμματα για τη Νεότητα, όπως “Η Χαρά της Ανάγνωσης”, “Εκπαιδευτικά Προγράμματα σε Μουσεία”, “Σχολική Βοήθεια” για παιδιά παλιννοστούντων, “Παιδική Φωλιά”. Ταυτόχρονα υλοποιήθηκε ένα τριετές πρόγραμμα ανάπτυξης της εθελοντικής στελέχωσής της.
Η πλήρης ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Ένωση άνοιξε νέες προοπτικές συνεργασίας και εταιρικότητας με ιδιωτικούς και δημόσιους φορείς σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο. Υλοποιήθηκαν δράσεις για ευάλωτες ομάδες γυναικών και τη νεότητα (NOW, YOUTHSTART, HORIZON, Κοινωνικός Αποκλεισμός, INTO-Athens, Asylum Seekers, κ.ά.).
Η ΧΕΝ πιστοποίησε τις παρεχόμενες υπηρεσίες κατάρτισης και συμβουλευτικής αρχικά ως Κέντρο Εκπαίδευσης Επαγγελματικής Κατάρτισης, στη συνέχεια ως Κέντρο Συνοδευτικών Υποστηρικτικών Υπηρεσιών (ΚΕ.Σ.Υ.Υ) και τελικά ως Φορέας Παροχής Συνοδευτικών Υποστηρικτικών Υπηρεσιών από τα αρμόδια Υπουργεία.
Εντάχθηκε στο EWA, (Ευρωπαϊκό Δίκτυο RETRAVAILLER) στο πλαίσιο του Κοινοτικού Προγράμματος “NOW-Νέες Ευκαιρίες για Γυναίκες”.
Συμμετείχε σε συνεργασίες με δίκτυα όπως το Ευρωπαϊκό Λόμπυ Γυναικών , η Ελληνική Επιτροπή ΜΚΟ για την Ανάπτυξη, το Ελληνικό Δίκτυο για το δικαίωμα στη Στέγη και την Κατοικία, το δίκτυο για την Καταπολέμηση της Φτώχειας, στην πλειοψηφία των οποίων συμμετέχει μέχρι σήμερα.
Με βάση την πολύχρονη εμπειρία της η ΧΕΝ Ελλάδος τη δεκαετία 2000 – 2010 συμμετείχε και στις δύο φάσεις του Ευρωπαϊκού Προγράμματος Equal. Στον πρώτο κύκλο δημιούργησε το Γυναικείο Κέντρο Απασχόλησης με στόχο την παροχή εξειδικευμένων υπηρεσιών στον τομέα της αναζήτησης εργασίας. Στο δεύτερο κύκλο με το πρόγραμμα “+ΠΡΑΞΙΣ- Συνεργασία για την Απασχόληση” στόχευε στη διευκόλυνση της πρόσβασης γυναικών που υφίστανται διακρίσεις στην αγορά εργασίας. Η ΧΕΝ συμμετείχε επίσης, στο πρόγραμμα “+ΑΝΑΠΤΥΞΗ – Ολοκληρωμένη παρέμβαση για μετανάστες/στριες” που χρηματοδοτήθηκε από τον Χρηματοδοτικό Μηχανισμό του Ευρωπαϊκού Οικονομικού Χώρου (EEA Grants).
Η συμμετοχή στα παραπάνω Ευρωπαϊκά Προγράμματα έδωσε την ευκαιρία και τη δυνατότητα να κεφαλαιοποιηθεί η εμπειρία της ΧΕΝ στον τομέα της επαγγελματικής συμβουλευτικής. Το Κέντρο Συμβουλευτικής Απασχόλησης συνεχίζει να λειτουργεί, με ιδίους πόρους μέχρι σήμερα. Εξειδικευμένο προσωπικό παρέχει υπηρεσίες επαγγελματικής συμβουλευτικής και ψυχοκοινωνικής στήριξης σε γυναίκες που βρίσκονται σε αναζήτηση εργασίας, καθώς χρειάζονται ενθάρρυνση και ενίσχυση στον καθημερινό αγώνα που καταβάλλουν για να ενταχθούν με ισότιμους όρους και αξιοπρεπείς συνθήκες στην αγορά εργασίας.
Ο 21ος αιώνας χαρακτηρίστηκε επίσης, από τη μεγάλη προσπάθεια αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας της ΧΕΝ προς όφελος του κοινωνικού της έργου. Το εμβληματικό κτίριο στην οδό Αμερικής 11 ανακαινίστηκε ριζικά, στην Εκάλη δημιουργήθηκε ο οικισμός “Δρυάδες” με τη μέθοδο της αντιπαροχής με στόχο την οικονομική ανεξαρτησία της Οργάνωσης και στα τέλη της δεκαετίας πάρθηκε η απόφαση για την εκ βάθρων ανακαίνιση του ιστορικού κτιρίου της Ηλιούπολης.
Στη δεκαετία που διανύουμε η ΧΕΝ υλοποιεί ένα από τα πιο σημαντικά της προγράμματα στη σύγχρονη εποχή, το στεγαστικό πρόγραμμα για φοιτήτριες που αντιμετωπίζουν οικονομικές δυσκολίες. Με αφετηρία το Ακαδημαϊκό Έτος 2013 – 2014, μερικούς μόλις μήνες μετά την οριστική παραλαβή του πλήρως ανακαινισμένου και διεθνών προδιαγραφών κτιρίου της Ηλιούπολης, το πρόγραμμα φιλοξενεί κάθε χρόνο φοιτήτριες ΑΕΙ και ΑΤΕΙ του λεκανοπεδίου. Οι νέες αυτές γυναίκες προέρχονται από την περιφέρεια και αδυνατούν τόσο οι ίδιες όσο και οι οικογένειες τους να υποστηρίξουν την αυτόνομη διαβίωσή τους λόγω οικονομικών δυσκολιών με αποτέλεσμα να τίθεται σε κίνδυνο το δικαίωμά τους στην ανώτατη εκπαίδευση.
Το 2014 η ΧΕΝ Ελλάδος υλοποίησε πρόγραμμα παροχής υπηρεσιών ενημέρωσης, διασύνδεσης με υπηρεσίες και συμβουλευτική στήριξη σε γυναίκες πρόσφυγες και αιτούσες άσυλο. Το πρόγραμμα ΕΝ.ΤΑ.Σ.Υ.Υ. “ΕΝσωμάτωση της ΤΑυτότητας φύλου σε Συνοδευτικές Υποστηρικτικές Υπηρεσίες” είχε ως στόχο την επαγγελματική και κοινωνική τους ένταξη. Το έργο συγχρηματοδοτήθηκε από το Υπουργείο Εργασίας και το Ευρωπαϊκό Ταμείο Προσφύγων.
Την ίδια χρονιά η ΧΕΝ Ελλάδος συμμετείχε στην κοινωνική σύμπραξη με την Ε.Κ.Πο.Σ.Π.Ο ΝΟΣΤΟΣ και την ΑμΚΕ ΙΑΣΙΣ που υλοποίησε το έργο “ΝΟΣΤΟΣ Κοινωνικές Δομές Αντιμετώπισης της Φτώχειας στο Δήμο Αθηναίων”. Η ΧΕΝ Ελλάδος ανέλαβε τη δημιουργία και λειτουργία της δομής του “Γραφείου Διαμεσολάβησης”, δηλαδή της υπηρεσίας υποδοχής και διαχείρισης αιτημάτων των οφελουμένων του προγράμματος (άνεργοι και μακροχρόνια άνεργοι, άτομα χωρίς υποστηρικτικό οικογενειακό ή φιλικό περιβάλλον, άτομα σε κίνδυνο έξωσης ή σε συνθήκες επισφαλούς στέγης, άστεγοι, άτομα και οικογένειες που δεν σιτίζονταν ή υποσιτίζονταν, άτομα που δεν είχαν πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας κλπ). Το πρόγραμμα έως και τις 31/10/2015 εντασσόταν στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα “Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού” εποπτευόμενο από τον Ενδιάμεσο Φορέα Διαχείρισης της ΕΑΤΑ (Εταιρία Ανάπτυξης και Τουριστικής Προβολής Αθηνών Αναπτυξιακή Α.Ε. ΟΤΑ). Από 1/11/2015 έως και τις 28/2/2017 εντάχθηκε στο Ταμείο Δημοσίων Επενδύσεων του Υπουργείου Εργασίας.
Η ανάπτυξη Τοπικών Κέντρων ΧΕΝ στην Ελλάδα.
Σήμερα, η ΧΕΝ Ελλάδος συντονίζει τη δράση σε 23 οργανωμένα τπικά κέντρα σε όλη τη χώρα.
ΑΤΤΙΚΗ
- Αθήνα
- Γλυφάδα
- Κηφισιά
- Νέα Σμύρνη
- Νέο Φάληρο
- Παιανία
- Παπάγου
- Παλαιό Φάληρο
- Πειραιάς
ΣΤΕΡΕΑ
- Θήβα
ΘΕΣΣΑΛΙΑ
- Βόλος
- Λάρισα
- Τρίκαλα
ΗΠΕΙΡΟΣ
- Ιωάννινα
ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ
- Θεσσαλονίκη
- Κεντρική
- Πανόραμα
- Χαριλάου
ΘΡΑΚΗ
- Κομοτηνή
ΔΩΔΕΚΑΝΗΣΑ
- Ρόδος
ΚΡΗΤΗ
- Ρέθυμνο
ΙΟΝΙΑ
- Ζάκυνθος
- Κέρκυρα
Η ανάγκη ανταπόκρισης στις εκάστοτε ανάγκες, όπως διαμορφώνονται σε κάθε εποχή και σε κάθε κοινωνία από την πολιτική-οικονομική κατάσταση, συντέλεσε στην εξέλιξη της ίδιας της Οργάνωσης, τοπικά ή εθνικά, με προτεραιότητα τη γυναίκα και τη νεότητα.
1923 – 1939: Ιδρύονται Σωματεία ΧΕΝ (1923) στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη (1925), η Ομάδα ΧΕΝ της Χαριλάου (1937), της Καλαμαριάς (1938).
1946 – 1949: Δημιουργούνται καινούργια Τοπικά Κέντρα ΧΕΝ στην Κηφισιά (1945), την Πάτρα (1946) και τη Ρόδο (1947).
Το 1947 ιδρύεται η ΧΕΝ Ελλάδος (Ίδρυμα με την επωνυμία “Εθνικόν Συμβούλιον Χριστιανικής Ενώσεως Νεανίδων Ελλάδος”) με έδρα την ΑΘήνα και κύριο σκοπό την ενίσχυση και την παρακολούθηση υφιστάμενων ήδη στην Ελλάδα τοπικών οργανώσεων ΧΕΝ, τον συντονισμό και το ενιαίο της δράσεως τους και την ίδρυση και οργάνωση νέων Χριστιανικών Ενώσεων Νεανίδων, Σχολών Στελεχών κλπ.
1950 – 1959: Ορανώνονται καινούργια κέντρα στη Ζάκυνθο (1954), στην Κέρκυρα (1954), στο Ν. Φάληρο/Μοσχάτο (1954), στις Καρυές Λακωνίας (1955) και στη Λεπενού Ακαρνανίας (1959).
1960 – 1969:Οργανώνονται τα Τοπικά Κέντρα ΧΕΝ στον Πειραιά (1965), στη Θήβα (1967), στη Σύμη (1968), στο Ρέθυμνο (1969) και στο Αιγάλεω.
1970 – 1980: Οργανώνονται Τοπικά Κέντρα ΧΕΝ στα Ιωάννινα και στην περιοχή του Παπάγου (1973), ιδρύεται το Σωματείο της ΧΕΝ Κομοτηνής (1976), Τοπικό Κέντρο στον Άγιο Ιωάννη Λάρυμνας (1978) και στο Ηράκλειο, στο Πανόραμα και στα Τρίκαλα (1979).
1980 – 1989: Οργανώνονται Τοπικά Κέντρα ΧΕΝ στη Γλυφάδα και στον Βόλο (1981), στο Παλαιό Φάληρο (1982), στο Κορωπί και στα Σπάτα (1983), στη Λάρισα (1984), στη Ν. Μοσυνούπολη Κομοτηνής (1986).
1990 – 2000:Οργανώνονται Τοπικά Κέντρα ΧΕΝ στη Νέα Σμύρνη (1991) και στην Παιανία (1997).
Φωτογραφικό Υλικό από τα πρώτα χρόνια λειτουργίας της ΧΕΝ στην Ελλάδα:
Mέλη (μαθήτριες) της Σχολής Κοινωνικής Εργασίας
Φωτογραφία μελών της ΧΕΝ στα σκαλιά της εισόδου της Βουλής
1ο Διοικητικό Συμβούλιο της ΧΕΝ
Επαγγελματική κατάρτιση γυναικών