Διάλογος με την Επικαιρότητα

Άτομα και συλλογικότητες στην αντιμετώπιση περιστατικών σεξιστικής βίας

Το πρόσφατο περιστατικό στην Ηλιούπολη ανέδειξε για ακόμα μια φορά την αξία και τη σημασία των δράσεων των προσώπων στην αντιμετώπιση περιστατικών σεξιστικής βίας : εργαζόμενη σε καφέ της περιοχής ενθαρρύνει το χτυπημένο κορίτσι να μιλήσει, τηλεφωνεί σε Αστυνομία και φεμινιστικές συλλογικότητες, που με τη σειρά τους, βρίσκουν δικηγόρο για να κατατεθεί μήνυση σε βάρος του βιαστή / προαγωγού, αλλά και σε βάρος του βιαστή / κακοποιητή – πατέρα. Παράλληλα υπήρξε και μια άμεση κινητοποίηση των κοινωνικών δικτύων με αναρτήσεις για συμπαράσταση στο θύμα.

Η ενθαρρυντική και άμεση αυτή στάση / δράση ατόμων και συλλογικοτήτων πρέπει να αναζητηθεί τόσο στο ελληνικό κίνημα του me too, που άρχισε να εξαπλώνεται στις αρχές του χρόνου, όσο και στις πρόσφατες καμπάνιες ευαισθητοποίησης από δημόσιους φορείς και φεμινιστικές / γυναικείες οργανώσεις τόσο για την ενδοοικογενειακή βία (με αφορμή την πανδημία) όσο και για την αποδοχή του όρου «γυναικοκτονία» στο νομικό μας σύστημα και τη δικαιακή μας κουλτούρα.

Μια στάση / δράση ελπιδοφόρα που ασκείται από όλο και περισσότερα άτομα, καθώς αναπτύσσεται η αντίληψη πως για αυτό που συμβαίνει στη γυναίκα – θύμα σεξιστικής βίας ΔΕΝ ΦΤΑΙΕΙ Η ΊΔΙΑ, αλλά οι κακοποιητές της και το κοινωνικό σύστημα που αναπαράγει τις έμφυλες δομές εξουσίας και τα πατριαρχικά στερεότυπα και συμπεριφορές.

Ο κυρίαρχος σεξιστικός λόγος επιρρίπτει τις ευθύνες στα ίδια τα θύματα, στις κακοποιημένες, βιασμένες ή ακόμα και δολοφονημένες γυναίκες. Ο φεμινιστικός λόγος (που πλέον «χρησιμοποιείται» και από γυναίκες και από άντρες) αναζητά τα αίτια της κακοποίησης, της βίας, των βιασμών, της εκπόρνευσης και των γυναικοκτονιών τόσο στην κοινωνικοποίηση των ανδρών, βάσει των σεξιστικών αντιλήψεων  ιεραρχίας των φύλων και των προτύπων ιδιοκτησίας των γυναικών, όσο και στις έμφυλα πατριαρχικά στερεότυπα και σχέσεις όπως διαμορφώνονται μέσα και έξω από την οικογένεια.

Η εξάπλωση της κριτικής φεμινιστικής σκέψης δημιουργεί μια νέα ηθική, που  εσωτερικεύεται από όλο και περισσότερους ανθρώπους : ενθαρρύνει τα θύματα της σεξουαλικής παρενόχλησης, όπως είδαμε με το ελληνικό κίνημα του me too και επιρρίπτει ευθύνες στους δράστες, ενώ, παράλληλα, θέτει ως στόχο, όχι μόνο την απενεχοποίηση και την υποστήριξη των θυμάτων, αλλά και την αλλαγή των θεσμικών πλαισίων (αποδοχή του όρου «γυναικοκτονία»). Η ενημέρωση για την ενδοοικογενειακή βία που κλιμακώθηκε στην περίοδο των εγκλεισμών, λόγω της πανδημίας, συνέβαλε, επίσης, στο να υπάρξει μια περαιτέρω ευαισθητοποίηση για τα θύματα, να συζητηθούν ζητήματα όπως «γιατί δεν φεύγει;» και να αναπτυχθεί μια ενσυναίσθηση για τα θύματα (που δεν μπορούν να φύγουν) όχι επειδή «βολεύονται», αλλά, επειδή έχουν εσωτερικεύσει την υποταγή τους.

Βασισμένοι σε αυτά τα νέα δεδομένα, όλο και περισσότεροι (κυρίως νέοι) άνθρωποι αλλάζουν αντίληψη για τις έμφυλες σχέσεις εξουσίας, αλλάζουν συμπεριφορά και στάση ζωής και αποφασίζουν να συμμετέχουν ενεργά στην αντιμετώπιση περιστατικών σεξιστικής και ενδοοικογενειακής βίας.

Η γυναίκα που βοήθησε το κακοποιημένο κορίτσι δεν ήταν κάποιος «ήρωας», ήταν μια γυναίκα όπως όλες μας, ένας άνθρωπος όπως κάθε καθημερινός άνθρωπος. Και αυτό είναι ενθαρρυντικό για την κοινωνία μας.

Είναι ενθαρρυντική η στάση όλων όσοι βοήθησαν τη νεαρή γυναίκα να μιλήσει, να ξεφύγει, να πάρει δύναμη και να προχωρήσει.

Είναι ενθαρρυντικό να απενοχοποιούνται επιτέλους τα θύματα της σεξιστικής βίας.

Είναι ενθαρρυντικό να μην αναζητούνται πλέον τα αίτια στα ίδια τα θύματα.

Όπως ενθαρρυντική είναι και η ενσυναίσθηση, όταν κάποιος μπαίνει στη θέση του θύματος

Ενθαρρυντική είναι και η ανάγκη συμμετοχής στο δράμα του «Άλλου»

Ενθαρρυντική είναι και η ανάγκη του να κατανοήσουμε την αλληλεγγύη ως μια πράξη αυτονόητη, αφού είμαστε αναπόσπαστα τμήματα ενός κοινωνικού συνόλου.

Ενθαρρυντικά για την διαφαινόμενη αλλαγή της στάσης της κοινότητας είναι και τα λόγια μιας γειτόνισσας του θύματος :

«ζητώ συγνώμη, δεν ήξερα όσα συνέβαιναν δίπλα μας, ζητώ συγνώμη που δεν μπόρεσα να βοηθήσω το κορίτσι … ζητώ συγνώμη από όλους…»

Όταν κάθε μέλος της κοινωνίας αντιλαμβάνεται και ενεργεί με αυτόν τον τρόπο, τότε τα γυναικεία / φεμινιστικά κινήματα και οι συλλογικότητες μπορούν να ελπίζουν πως ο σπόρος της σκέψης και του λόγου τους αρχίζει να δίνει καρπούς …

Ένα νέο κορίτσι μ’ ένα σακίδιο στην πλάτη περιπλανιέται και παρατηρεί. Η Αν_να, ο χαρακτήρας της ΧΕΝ Ελλάδος ταξιδεύει σ’ έναν ακαθόριστο χώρο – χρόνο και μαθαίνει ν’ αναγνωρίζει κάθε μορφή βίας κατά των γυναικών. Με αφετηρία το Αν και προορισμό το Να βρίσκεται σ’ έναν διάλογο με την επικαιρότητα θέλοντας να αποκωδικοποιήσει τα γεγονότα και το πώς αυτά επηρεάζουν την κάθε γυναίκα.

Γιατί η Αν_να είναι κάθε γυναίκα που διεκδικεί ένα δίκαιο παρόν προσδοκώντας να παραδώσει στις επόμενες Άννες ένα καλύτερο μέλλον.

Ο χαρακτήρας  “Άν_να” αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία της ΧΕΝ Ελλάδος και σχεδιάστηκε από τη Ζωή Μουζενίδου